Toen ik een dierbare verloor, zei een andere dierbare eens tegen me: ‘wie heeft jou eigenlijk ooit verteld dat de wereld eerlijk is?’ Mijn eerste reactie was boos worden, maar het was een leerzame les die ik na twintig jaar nog niet ben vergeten. Woede is een normale reactie op verlies, omdat het ontstaat uit verdriet, […]
Categorie: verlies en rouw
Ben ik er nu klaar mee?
Als je leven lang, misschien wel jarenlang, in het teken heeft gestaan van vruchtbaarheidsbehandelingen, en daarna van verwerken van je ervaringen en je verdriet, is het lastig te zeggen wanneer je ‘klaar’ bent. Het is geen lijstje dat je kunt afvinken, en ook geen lineair iets dat netjes volgens de tabel afneemt per dag. Cliënten […]
‘Je moet het al duizend keer gehoord hebben’.
‘Je moet het al duizend keer gehoord hebben’. Dat zei iemand die voor de eerste keer in mijn praktijk haar verhaal vertelde. Over de boosheid, de zwangere buiken, de kinderwagens, die je vroeger nooit zag maar nu overal. Over de mensen die je niet begrijpen en niet weten wat ze moeten zeggen, en dan gewoon […]
De macht van het verhaal
Het boek ‘de reis van de lege flessen’ van Kader Abdolah is een verhaal over een ontheemde, een vluchteling, die probeert in Nederland zijn eigen verhaal opnieuw te schrijven. Zijn leven in een vreemde cultuur vraagt van hem een open houding, nieuwsgierigheid om al die dingen, zoals een gesprek met een buurvrouw over wel erg […]
Luistert u eigenlijk nog wel?
Wie kent ze niet, die succesverhalen van mensen die slecht nieuws kregen en daarna hun leven een verrassende en mooie wending gaven? Nieuwe wegen inslaan, de zon tegemoet, dat is voor de mensen waarmee ik praat vaak nog een brug te ver. Ongewenste kinderloosheid gaat in de meeste gevallen samen met gesprekken met artsen. Informatieve […]
Rituelen: zichtbare communicatie
Rituelen voorzien in een behoefte tijdens het verwerkingsproces. Rituelen maken zichtbaar wat er in je omgaat, en zijn een communicatiemiddel richting jezelf en anderen. Door de extra dimensie die het geeft dat je verschillende zintuigen gebruikt (zien en voelen), kun je weer anders gaan kijken en dat is waar het om gaat. Als je ervoor […]
Is praten beter dan niet praten?
Alsof je een kok een maaltijd laat koken zonder ingrediënten. Je kunt niet veel doen, lijkt het, en toch moet dat uur voorbij. Zo voelde ik me in de eerste jaren vaak bij het werken met cliënten die weinig woorden hadden. Ik vroeg me ook altijd af waarom iemand dan naar een hulpverlener (lees: naar […]
Zo gemakkelijk is praten niet
Lang geleden kende ik een man die mij dierbaar was en die om alleen hem bekende redenen af en toe liever in mijn gezelschap was dan thuis. Vanaf een terrasje zaten we dan mensen na te kijken en zochten we onderwerpen die uitstel van zijn terugkeer naar huis nodig maakten. Of we banjerden ’s avonds […]
Afscheid van de toekomst – begin van de rouw
Collega Rita Jaberg, werkzaam in Zeeuws-Vlaanderen, werd gevraagd voor een lezing/workshop over rouw in een dagbesteding voor ouderen. Daarom gingen we gisteren samen aan de slag om er een mooie presentatie van te maken, met een goede mix tussen psycho-educatie en uitwisseling van de ouderen onderling. Rouw hoort bij ouderen zoals een schotel bij een […]
Ook een goed mens wil een beter mens zijn
In een interview met Rob Zuidam hoor ik de componist zeggen: eigenlijk willen mensen heel veel maar ze willen vooral een ding, en dat is een goed mens zijn. Hij schreef een opera over een kluizenares, Suster Bertken, die zich in een muur van een kerk in Utrecht liet inmetselen en een inspiratie voor velen […]